NRC
Handelsblad, 29 januari 2005
‘We wonen hier pas drie generaties’
Wijk Nieuw Crooswijk in Rotterdam gaat plat
Door
stadsvernieuwing gaan hele straten tegen de vlakte. In de nieuwbouw komen veel
minder sociale huurwoningen terug met als doel: het beeld van een typische
middenklasse stadswijk.
Door onze redacteur GRETHA PAMA
ROTTERDAM,
29 JAN. - Wil en Kees van Zessen wonen al 33 jaar aan de Boezemlaan in Nieuw
Crooswijk in Rotterdam. Wil van Zessen (57) is geboren aan de Boezemlaan. Als ze
voor het woonblok staat waar haar benedenwoning deel van uitmaakt, kan ze haar
geboortehuis aanwijzen: “In hetzelfde blok, maar dan meer naar rechts: dáár,
op de tweede verdieping.”
Haar
moeder is intussen verhuisd. Die woont nu een paar blokken verderop. Vanaf
dezelfde plek voor haar huis kan ze ook dat huis aanwijzen. Wil van Zessen
bezoekt haar moeder een paar keer per dag. Om vijf uur middags brengt ze haar
het warme eten.
Ook het
huis van haar zoon kan ze aanwijzen wanneer ze voor haar huis staat. Dan wijst
ze naar links. In hetzelfde blok als het hare, maar op de eerste verdieping.
Haar zoon woont alleen. Een mooi huis heeft hij, vindt ze: “Twaalf jaar
geleden helemaal gerenoveerd.”
Wil en
Kees (66) van Zessen moeten nog dit jaar verhuizen. Net als hun zoon. Wils
moeder óók, maar pas over twee jaar. Hun huizen worden gesloopt. Maar niet
alleen hun huizen. Van de 2.100 huizen in Nieuw Crooswijk gaan tussen 2006 en
2015 1.800 tegen de vlakte. Negentig procent daarvan zijn (sociale)
huurwoningen.
Die
werden tussen 1913 en 1930 gebouwd door corporaties als De Maatschappij voor
Volkswoningen, De Algemene Nederlandse Christelijke Werkmansbond of Onze
Woning. Tegenwoordig zijn ze eigendom van Woningbedrijf Rotterdam. Dat is de
gemeentelijke woningcorporatie die elf jaar geleden werd geprivatiseerd.
Wanneer
Nieuw Crooswijk (5.000 inwoners) zal zijn gesloopt, verrijst er “een groene
stadswijk met ruime straten”, aldus het Masterplan Nieuw Crooswijk van de
Ontwikkelingscombinatie Nieuw Crooswijk. In de Ontwikkelingscombinatie Nieuw
Crooswijk zitten behalve de geprivatiseerde woningcorporatie ook een bouwbedrijf
en een projectontwikkelaar.
Er
komen 700 sociale huurwoningen terug
in Nieuw Crooswijk. De goedkoopste daarvan gaan 465 euro (prijspeil 1 januari
2005) per maand kosten. De andere woningen worden (middel)dure huurhuizen en
koopwoningen. Uit het Masterplan Nieuw Crooswijk: “Er wordt gestreefd naar het
beeld van een typische middenklasse stadswijk. (...) De nieuwe wijk krijgt een
mix van functies: woningen in diverse categorieën en groottes, een brede
school, kantoren,bedrijvigheid, ateliers en niet-commerciële voorzieningen.”
Het plan betekent waarschijnlijk de
grootste kaalslag in de stad sinds het bombardement. Niet in absolute getallen.
Eerder maakten in Hoogvliet (Rotterdam-Zuid) 5.000 van de 15.000 goedkope,
naoorlogse (flat)woningen plaats voor nieuwbouw. Maar wel in percentages. Van
Nieuw Crooswijk verdwijnt 85 procent. Wat overblijft zijn enkele stroken
woningbouw van na de oorlog en de echte monumenten: de algemene begraafplaats,
de katholieke begraafplaats, een oud fabrieksgebouw, een oude wasserij. Maar
de voor de stad kenmerkende drielaagsbouw van de eerste generatie sociale
woningen gaat weg: gesloten straatwanden met siermetselwerk en andere details
aan de gevels van de woonblokken, rechte straten, binnenpleinen. Het Masterplan
Nieuw Crooswijk noemt die woonblokken ‘klein’ en de oude straten
‘donker’. Ze zouden mensen ‘een gevoel van opgeslotenheid bezorgen en een
benauwde indruk maken’. Maar dat is niet het enige. Nieuw Crooswijk is óók
het type volkswijk waarvan het ‘Rotterdam Zet Door-college’ van Leefbaar
Rotterdam, CDA en VVD vindt dat de stad er teveel van heeft. Van de bevolking in
de wijk is zestig procent allochtoon. Veel mensen hebben een uitkering.
En weliswaar zijn veel huizen
gerenoveerd, maar dan wel met kunststof kozijnen en zonder de gevelreiniging die
het siermetselwerk weer zichtbaar zou maken. Andere huizen hebben achterstallig
onderhoud. Dat alles terwijl de wijk een toplocatie zou kunnen zijn: aan het
water, op loopafstand van een groot park, vlakbij het stadscentrum en met het
groen van twee begraafplaatsen.
“Laten we wel wezen: in deze stad
zit een aantal dingen niet goed”, verdedigde CDA-wethouder Lucas Bolsius
(Wijken en Buitenruimte) deze week in een gemeenteraadsvergadering het
Masterplan Nieuw Crooswijk. “En dan moet er soms iets grootschaligs
gebeuren.” Deelgemeente, college en rijk hebben zich al achter het plan
geschaard. Nu mag de gemeenteraad er nog over oordelen. Volgende week moet de
voltallige raad ‘ja’ of ‘nee’ zeggen tegen het plan. De vergadering van
afgelopen week werd bijgewoond door meer dan honderd actievoerende bewoners. Wij
wonen hier pas drie generaties. Moeten we nu al weg? had Wil van Zessen op
haar trui gespeld. Betuwelijn, Nieuw Crooswijk. Zoek de verschillen!
stond op een spandoek. Op een ander: Terugkeergarantie? Begraafplaats
Crooswijk zeker!
Die teksten hangen ook door de wijk.
Na het verschijnen van het concept-masterplan op 3 februari 2004 werd in
mei de Federatie Bewonerscomités Nieuw Crooswijk opgericht. Sindsdien zijn
daar 900 van de 5.000 inwoners van Nieuw Crooswijk lid van geworden. Dat aantal
neemt nog dagelijks toe. De nieuwsbrief van de FBNC verschijnt behalve in het
Nederlands ook in het Turks en Arabisch. Ongeveer de helft van de federatieleden
is allochtoon.
Niemand van hen is vooralsnog van plan
te verhuizen. Wil van Zessen: “Wat die gemeente ook zegt. Dan maar naar de
rechter. Ik laat me toch niet wegjagen voor een koopflat? Zo’n plan maak je
als je huizen in een leeg weiland bouwt. Maar dit is de stad. Hier wonen
mensen.”
WWW.NRC.NL:
Dossier woningmarkt
Federatie Bewonerscomités Nieuw Crooswijk