NRC Handelsblad, 28 april 2005

 

Wat is fijn stof? 

Bij het bepalen van de luchtkwaliteit speelt fijn stof (PM₁₀) een grote rol. Precies hoe gevaarlijk fijn stof is voor de gezondheid, staat niet vast, wel is bekend dat fijne deeltjes, zoals roet uit dieselmotoren, diep in de longen dringen en klachten aan de luchtwegen verergeren. Mogelijk verhogen ze de kans op kanker. Ook mensen met hart- en vaatziekten hebben last van de zeer fijne stofdeeltjes die via de longen in het bloed komen. Volgens het International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA) verlaagt de uitstoot van zeer fijne stofdeeltjes, vooral door het verkeer, de gemiddelde levensverwachting van mensen in Nederland met een jaar.

      De EU hanteert de term PM₁₀: particulate matter (deeltjes) met een diameter tot en met 10 micro­­meter. Meer dan de helft van PM₁₀ bestaat uit 'natuurlijk' stof: opwaaiende stof­deeltjes en zeezoutaërosolen. Deze aërosolen komen in Nederland verhoudingsgewijs meer voor dan in het buitenland, ongeveer 15 procent. Van Geel pleit ervoor bij de EU om ont­hef­fing te krijgen voor de zeezoutbijdrage. Tot nog toe zonder succes.

      Een groot deel van het fijn stof in Nederland (ruim 30 procent) komt over­waaien uit het buiten­land, vooral uit Vlaanderen en het Ruhrgebied. Nederland zelf is slechts voor 15 pro­cent de boosdoener. Van die 15 procent veroorzaakt het verkeer verreweg het meeste – en meest schadelijke ‑ fijn stof. Nederland exporteert op zijn beurt zelf ook fijn stof naar België en Duitsland. De hoeveelheid is onbekend. Vanaf 1 januari 2005 gelden twee normen voor fijn stof. De eerste is het jaargemiddelde; dat mag nergens boven de 40 microgram per kuub lucht komen. De tweede is het daggemiddelde; dat mag niet vaker dan 35 dagen boven 50 micro­gram per kuub lucht komen.