IDEAAL,  Informatie en Discussie Magazine PvdA Rotterdam, nummer 8 – september 2004

 

Laatste kans, of eeuwig zonde?
Plannen voor sloop Nieuw Crooswijk 

Op zoek is naar het echte Rotterdam en de roots van de Rotterdammer? Goeie kans dat je uitkomt in Crooswijk. En uitgerekend daar zijn plannen om het oudste deel van de wijk, Nieuw Crooswijk vrijwel geheel te slopen. Met steun van de Partij van de Arbeid. Verliest Rotterdam opnieuw een deel van zijn hart? Of is het juist de laatste kans een zieltogend deel van de stad nieuw leven in te blazen? Lang niet alle bewoners zijn van dat laatste overtuigd. 

Het protest kan de bezoeker van Nieuw Crooswijk, het meest noordoostelijke deel van Crooswijk, niet ontgaan. Pakkende leuzen als “Slopen, Bezopen” en “Terugkeergarantie? Begraafplaats Crooswijk zeker!”, een speelse verwijzing naar de twee begraafplaatsen in de wijk, hangen voor menig raam. De plannen, ontwikkeld door de deelgemeente, het Woningbedrijf Rotterdam, Projectontwikkelaar Proper Stok en Woning­bouwer ERA, zijn dan ook niet mis. Op termijn worden 1800 van de 2100 woningen in Nieuw Croos­wijk gesloopt. En dat terwijl een groot deel van de wijk 10 jaar geleden nog werd gerenoveerd. Maar met bredere straten en grotere woningen moet de wijk ook aantrekkelijk worden voor hogere inkomens. Tenslotte heeft Rotterdam een overschot aan goedkope huurwoningen, volgens gegevens van de dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting. 

Dochter boven me

Mevrouw Van Rijssel, 79 jaar en woonachtig aan de Paradijslaan, zou al dit jaar haar woning uit moeten. “Ik teken niet”, zegt ze resoluut. “Ik heb hier altijd gewoond, en heb mijn dochter boven me wonen. Ik overleef al die toestanden van een verhuizing niet, als ik de nieuwe woning al kan betalen. Ik woon hier in een 10 jaar geleden nog opgeknapte woning prima naar mijn zin. Laten ze beginnen waar de woningen slecht zijn”. Zoals Mevrouw van Rijssel zijn er velen, Crooswijkenaren, verknocht aan hun buurt, en met familie om de hoek. Verlies van sociale cohesie, is dan ook een belangrijk bezwaar van de tegenstanders van rigoureuze sloop. Ook Sonja Krijgsman, lid van de deelgemeenteraadsfractie van de Pvda, woont al 23 jaar in de wijk. Zij is voorstander de plannen. “Er moet wat gebeuren in de wijk. Toen ik hier kwam wonen was het prachtig, maar nu zijn veel woningen erg slecht en de huren gaan steeds weer omhoog.

Sommige woningen zijn nu zelfs al 420,00. Ook wonen er nu heel veel gezinnen met een laag inkomen. Dat is niet goed voor de kinderen die hier opgroeien. Die moeten een andere toekomst zien. Daarom moet de mix, de samenstelling van de bevolking veranderen, en moeten er duurdere woningen worden gebouwd.” Sonja is zo sportief geweest een tegenstandster van de plannen, Ineke van Akelijen bij haar thuis uit te nodigen. Want ook dat hoort bij Nieuw Croos­wijk: de bewoners blijven met elkaar praten. Ineke is betrokken bij de Federatie van Bewonerscomités Nieuw Croos­wijk, een organisatie die de tegenstanders van de sloopplannen verenigt. Ineke: “We zijn niet tegen sloop, maar wel tegen sloop in deze omvang. Natuurlijk moet er wat gebeuren, maar laat de goeie delen van de wijk staan, zodat de mensen betaalbaar en aantrekkelijk kunnen blijven wonen”. 

Terugkeergarantie
Iedere bewoner die dat wil kan volgens de plannen terugkomen. Ineke: “Dat is allemaal mooi, maar straks is nog maar 30% van de woningen sociale woningbouw (nu is dat bijna 100%). Om op zo’n goede plek terug te komen als ik nu woon, zal ik moeten kopen. En ik krijg over 10 jaar geen hypotheek meer, als ik 50 ben. Ik ben bang dat ik niet meer terugkan naar de plek waar ik geboren en getogen ben. En voor veel mensen zal het straks niet meer betaalbaar zijn, want de huren gaan wel omhoog”. Sonja: “Maar de mensen krijgen huursubsidie, en die zal ook stijgen. Er is berekend dat de woonlasten hooguit met 20 euro per maand zullen stijgen. En daarvoor hebben de mensen dan een veel betere, en grotere woning, die waarschijnlijk minder energie kost.”. Ineke: “We moeten maar afwachten of er dan nog huursubsidie is”. Sonja: “Daar zullen we ons als PvdA dus sterk voor moeten maken. Maar ik vind niet dat mensen met een hoog inkomen, die hier nu misschien lekker goedkoop wonen, tegen die plannen moeten zijn. Want uiteindelijk haalt dat de hele wijk omlaag. En renoveren zoals in Noord gedaan, daar ben ik op tegen. Daar hebben ze het hap snap gedaan. Hier een stukje, daar een stukje. Het is er een grote pestbende. Ik vind: je moet het structureel aanpakken en de wijk in zijn geheel aan­pakken. Mijn man is nu 55 jaar en tegen de tijd dat de wijk is geherstructureerd zit hij tegen zijn pensioen aan. Ik weet dus niet of wij nog terugkomen na de sloop. Maar ik hoop wel dat de mensen die er dan wonen, in een fatsoenlijk huis zitten in een prettige wijk.” Ineke: “En toch, mensen die nu een koopwoning hebben, of mensen die tegen de zieken­fonds­grens aanzitten, die moeten daar wel erg veel voor opofferen”. Sonja: “Daar maak ik me ook zorgen over en daar moet de PvdA zich ook voor inzetten, bijvoorbeeld door iets aan de armoedeval te doen”. 

Kapitaalvernietiging

Willem de Kovel is secretaris van de Federatie van Bewonerscomités: “De PvdA heeft mijn sympathie, maar dat ze hier voor zijn valt me van ze tegen. Het Woningbedrijf verwaarloost zijn maatschappelijke taak. Natuurlijk is het profijtelijk om na de sloop dure nieuwe woningen te kunnen verkopen. Dat is cashen. Maar woningen die nog 10 jaar geleden zijn gerenoveerd slopen, dat is kapitaalvernietiging. Daar kunnen nog vele jaren mensen goedkoop in wonen, als je ze tenminste niet verwaarloost, zoals nu gebeurt. TU-professoren staan aan onze zijde met de opvatting dat sloop grote nadelen heeft, en veel problemen niet oplost. Er worden panden gesloopt, alleen om dat ze vier meter uit de rooilijn staan. Kan het iets creatiever?.” De Kovel is niet te spreken over de inspraak die er is geweest. “Dat was gewoon voorlichting, meer niet”. De Federatie zal haar pijlen richten op de besluitvorming in de deelgemeenteraad dit najaar. Zonodig zal men doorvechten tot de Raad van State, maar “we blijven netjes”. 

“Wat vind je er nou zelf van”, vraagt Sonja Krijgsman me uiteindelijk. Ik ben ondertussen gevallen voor de charme van Nieuw-Croos­wijk en zijn echt Rotterdamse bewoners. Valse romantiek? In ieder geval verdienen de vele betrokken bewoners een serieuze benadering. Misschien met meer maatwerk in de plannen. Misschien door hen de ruimte te geven zelf plannen te ontwikkelen. Het zal niet voor het eerst zijn dat dat verrassend goede ideeën oplevert. “Er is al veel meegedacht door de bewoners”, zegt Sonja, “en dat blijft mogelijk. En het gaat voorlopig over een Masterplan. Hierna moet het bestemmingsplan worden gewijzigd en de sloopbesluiten worden aangevraagd. Dat betekent dat er tijdens de rit nog veel kan worden bijgesteld.” 

Taco Schmidt, redactie Ideaal